‘เด็กทุกคนมีสิทธิที่จะได้รับการพัฒนา’

“ผมมองว่าปัจจุบันประเทศไทยมีความก้าวหน้าทางด้านต่างๆ มากขึ้น แต่เยาวชนกลับมีทักษะการดำเนินชีวิตที่ไม่เหมาะสม อาจจะมาจากหลายสาเหตุ หนึ่งในนั้นคือการเข้าถึงสื่อออนไลน์ที่ไม่เหมาะสม การใช้ยาเสพติด และอื่นๆ สาเหตุเหล่านี้ทำให้เยาวชนหลายคนตัดสินใจใช้ชีวิตที่ผิดพลาด และต้องเดินออกไปในเส้นทางที่ไม่ถูกต้อง ส่งผลกระทบต่ออนาคตที่ดีของพวกเขา” ส่วนหนึ่งของความคิดเห็น นายศักดิ์นฤน หรือ แชมป์ เยาวชนโครงการอุปการะเด็กจากจังหวัดน่าน ที่ชวนให้เรามองเห็นสถานการณ์ที่น่าเป็นห่วงของเยาวชนในปัจจุบัน การขาดทักษะที่จำเป็นในการใช้ชีวิตในยุคสมัยนี้ ที่เป็นยุคของโลกดิจิทัล ทุกสิ่งทุกอย่างเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วและเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา ผู้คนต้องที่มีความสามารถในการปรับตัว เพื่อรับมือกับสถานการณ์ต่างๆได้อย่างสร้างสรรค์ ควบคู่ไปกับการมีทักษะทางด้านนวัตกรรม อาชีพ และเทคโนโลยี  

โครงการอุปการะเด็ก มูลนิธิศุภนิมิตฯ ได้ดำเนินงานอย่างต่อเนื่องในการมอบโอกาสให้เยาวชนและเด็กยากไร้ได้รับการส่งเสริมทักษะชีวิตเชิงประยุกต์ ผ่านการดำเนินงาน รูปแบบโครงการพัฒนาทักษะชีวิตเยาวชน (Youth Development : Youth+) ซึ่งครอบคลุมการพัฒนาทักษะชีวิต 5 ด้านคือ ทักษะการคิดวิเคราะห์ ทักษะการจัดการอารมณ์และการแก้ไขปัญหา ทักษะการสื่อสาร ทักษะการสร้างความสัมพันธ์กับผู้อื่น และทักษะการตอบแทนสังคมและการเป็นพลเมืองที่ดี

“ด้วยวิธีการเสริมสร้างทักษะชีวิต มุ่งเน้นที่การค้นหาตัวตน การพัฒนาศักยภาพด้านบวกของตนเอง รวมถึงการอยู่ร่วมกับผู้อื่น ผ่านการเรียนรู้ การมีส่วนร่วม ซึ่งครั้งนี้เรามีวัตถุประสงค์ให้ผู้นำเยาวชนและเจ้าหน้าที่ภาคสนามฯ มีความเข้าใจและมีศักยภาพในการเอื้อกระบวนการตามชุดหลักสูตรทักษะชีวิต และการทำโครงการที่เยาวชนเป็นผู้ริเริ่ม ให้เขามีแผนงานการทำงาน และสามารถนำไปขยายผลต่อยังเด็กและเยาวชนในพื้นที่ดำเนินงานต่อไป” คุณรัตนธิดา ประวัง ผู้จัดการฝ่ายวิชาการงานพัฒนาเยาวชน ให้รายละเอียดการดำเนินโครงการฯ

และเมื่อเดือนธันวาคมที่ผ่านมา โครงการอุปการะเด็ก มูลนิธิศุภนิมิตฯ ได้จัดการอบรมเชิงปฏิบัติการ “หลักสูตรทักษะชีวิต หลักสูตรการเขียนโครงการที่เยาวชนริเริ่ม” และ “หลักสูตรครอบครัวสุขสันต์” ภายใต้รูปแบบโครงการพัฒนาชีวิตเยาวชน (Youth Development) ในการอบรมตลอดทั้ง 3 วัน เยาวชนในโครงการอุปการะเด็กจากจังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย แพร่ น่าน อุตรดิตถ์ พิษณุโลก และแม่ฮ่องสอน กว่า 75 คน รวมถึงเจ้าหน้าที่ผู้เอื้อกระบวนการ มูลนิธิศุภนิมิตฯ ต่างได้รับความรู้ และประสบการณ์ที่เป็นประโยชน์ จากพี่ทีมวิทยากรที่ตั้งใจนำมามอบให้กับเยาวชน แม้เนื้อหาการอบรมจะหนักไปหน่อยสำหรับเยาวชน แต่ด้วยการจัดกิจกรรมที่มีทั้งกิจกรรมสันทนาการ กิจกรรมกลุ่มให้เยาวชนได้มีส่วนร่วมลงมือทำและแสดงความคิดเห็น สร้างบรรยากาศของการเรียนรู้ที่สนุกสนาน และไม่น่าเบื่อ

นายเจตดิลก หรือ แมทธิว เยาวชนโครงการอุปการะเด็ก จังหวัดเชียงใหม่กล่าวว่า “ผมรู้สึกดีใจมากครับ ที่ได้มีโอกาสเข้าร่วมอบรมเยาวชนในครั้งนี้ เป็นประสบการณ์ที่ดีมากครับ ผมได้เรียนรู้หลายอย่างที่เป็นประโยชน์ ทักษะการจัดการอารมณ์ เป็นเรื่องที่ผมให้ความสนใจมากครับ หลายครั้งเราใช้อารมณ์ในการขับเคลื่อนชีวิต มองข้ามการใช้เหตุผล ซึ่งมีโอกาสทำให้เราดำเนินชีวิตที่ผิดพลาด ทั้งการใช้อารมณ์อาจจะส่งผลเสียต่อความสัมพันธ์ที่ดีกับคนรอบข้างได้เช่นกันครับ” 

“หนูขอขอบคุณมากค่ะ ที่ได้ให้โอกาสหนูได้เข้ามารับการพัฒนาในครั้งนี้ ทำให้หนูได้รับความรู้ และเกิดความมั่นใจ ในฐานะแกนนำเยาวชนศุภนิมิตฯ หนูจะนำความรู้และประสบการณ์ที่ได้รับไปสื่อสารกับเพื่อนๆ ที่ไม่มีโอกาสได้เข้ามาอบรมฯ ในครั้งนี้ เพื่อให้เขาได้เข้าใจและมีทักษะในการดำเนินชีวิตที่ถูกต้องต่อไปค่ะ” นางสาวพิมพ์ชนก หรือ ฟาง เยาวชนในโครงการอุปการะเด็กจากจังหวัดเชียงใหม่ กล่าวทิ้งท้าย

ทักษะชีวิต หรือ Life Skills เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่มีความจำเป็นสำหรับเยาวชน เพื่อจะช่วยให้พวกเขาสามารถดำเนินชีวิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ สามารถที่จะจัดการและมีความพร้อมที่จะปรับตัว องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้นิยามความหมายทักษะชีวิตไว้ว่า “ความสามารถสำหรับพฤติกรรมการปรับตัวและพฤติกรรมเชิงบวก ที่จะช่วยให้แต่ละคนสามารถจัดการความต้องการและความท้าทายในชีวิตประจำวันอย่างมีประสิทธิภาพ” สิ่งต่างๆ เหล่านี้คือส่วนหนึ่งของ สิทธิที่จะได้รับการพัฒนา (Right of Development) ตามอนุสัญญาว่าด้วย ‘สิทธิเด็ก’ (CRC)