‘เหลอปั๊วะ’ เสน่ห์ผ้าปักอัตลักษณ์ชาวเขา

ปัญหาในระบบการศึกษาของประเทศไทย เป็นประเด็นที่ถูกนำมาพูดถึงกันอย่างต่อเนื่อง หนึ่งในนั้นคือปัญหาความยากจนของครอบครัวเด็กนักเรียน ซึ่งในช่วง 3-4 ปีที่ผ่านมา ปัญหานี้ถูกทำให้แย่ลงด้วยการแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่นอกจากจะสร้างผลกระทบทางด้านสุขภาพ สังคม และยังส่งผลกระทบทางด้านเศรษฐกิจด้วย

จากข้อมูล กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) พบว่า “ตัวเลขรายได้เฉลี่ยของครัวเรือนที่ลดลง จำนวนเด็กนักเรียนที่ตกอยู่ในกลุ่มยากจนและยากจนพิเศษมากขึ้น มีนักเรียนที่หลุดออกจากระบบการศึกษาในช่วงระดับชั้นรอยต่อ (ป.6 ม.3 และ ม.6) มากกว่า 85,000 คนในช่วงเวลาดังกล่าว”

โรงเรียนสมาคมพยาบาลไทย จ.น่าน ในพื้นที่ดำเนินงาน โครงการพัฒนาฯ จังหวัดน่าน พื้นที่ดำเนินงานถ้ำเวียงแก เป็นอีกแห่งที่พบปัญหาความยากจนในครอบครัวของเด็กนักเรียน ผู้ปกครองส่วนมากประกอบอาชีพรับจ้างและเกษตรกรรม มีรายได้น้อยและไม่แน่นอน การส่งเสริมให้นักเรียนมีทักษะการประกอบอาชีพ สร้างรายได้ระหว่างเรียน ลดภาระค่าใช้จ่ายในครอบครัว ดูจะเป็นหนทางที่จะช่วยบรรเทาปัญหาเด็กนักเรียนหลุดออกจากระบบการศึกษาให้เบาบางลงได้

ด้วยการสนับสนุนจากผู้อุปการะที่มอบให้กับเด็กในชุมชนที่ถ้ำเวียงแก มูลนิธิศุภนิมิตฯ ได้ร่วมกับ โรงเรียนสมาคมพยาบาลไทย และผู้นำชุมชน ดำเนินงาน โครงการส่งเสริมทักษะอาชีพแก่เด็กและเยาวชนในโรงเรียน เด็กนักเรียนได้เรียนรู้และฝึกทักษะอาชีพหลากหลาย ทั้งการทำเครื่องดื่ม (กาแฟ) การทำขนมเบเกอรี่ รวมถึงการสนับสนุนให้เด็กนักเรียนได้เรียนรู้ อาชีพการปักผ้าม้ง ซึ่งเป็นทั้งการฝึกทักษะอาชีพและการสานต่อภูมิปัญญาท้องถิ่นและชาติพันธุ์ด้วย ซึ่งปัจจุบันโรงเรียนสามารถแปรรูปผ้าปักม้งเป็นผลิตภัณฑ์หลากหลาย ในชื่อแบรนด์ “เหลอปั๊วะ”

“เหลอปั๊วะ เป็นภาษาม้ง หมายถึง ผ้าปัก คำว่า เหลอปั๊วะ ออกเสียงคล้ายกับคำว่า Le Beau ในภาษาฝรั่งเศส ที่มีความหมายว่า สวย ซึ่งเป็นที่มาของชื่อผลิตภัณฑ์แปรรูปผ้าปักของโรงเรียนเรา ผ้าปักแบบนี้เป็นอัตลักษณ์ของชาวเขาเผ่าม้งที่เกิดจากการนำเส้นด้ายหลากสี มาร้อยเรียงเป็นลวดลายสวยงาม ด้วยการนำเทคนิคการปักแบบเฉพาะ ซึ่งเป็นภูมิปัญญาที่สืบทอดจากบรรพบุรุษมาอย่างยาวนานรุ่นต่อรุ่นค่ะ” ครูวาสนา นันทะเสน ครูชำนาญการพิเศษฯ กล่าวถึงที่มาของชื่อผลิตภัณฑ์ที่เมื่อได้ยินก็อดใจที่จะถามถึงที่มาไม่ได้

นอกจากร่วมดำเนินงานกิจกรรมพัฒนาทักษะอาชีพ และสนับสนุนอุปกรณ์ เครื่องมือให้แก่เด็กๆ อย่างต่อเนื่องแล้ว เพื่อให้โรงเรียนได้มีสถานที่สำหรับการฝึกสร้างทักษะอาชีพแก่เด็กนักเรียน และมีความพร้อมด้านอุปกรณ์ มูลนิธิศุภนิมิตฯ ได้สนับสนุน ห้องจัดแสดงและจำหน่ายผลิตภัณฑ์งานผ้าปัก กาแฟ และเบเกอรี่ ให้กับโรงเรียนแห่งนี้เพิ่มเติมด้วย โดย คุณรสลิน โกแวร์ ผู้อำนวยการกลุ่มงานพันธกิจภาคสนามและระบบงานสนับสนุนองค์กร พร้อมด้วย ดร.วิมลรัตน์ สีสัน ผู้จัดการฝ่ายปฏิบัติการภูมิภาคเหนือ-กลาง มูลนิธิศุภนิมิตฯ ได้เดินทางลงพื้นที่ส่งมอบห้องจัดแสดงและจำหน่ายผลิตภัณฑ์ พร้อมชมการสาธิตทักษะอาชีพของเด็กๆ อย่างเป็นกันเองด้วย โดยได้รับเกียรติจาก นายพรชัย นาชัยเวียง รองผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษาน่าน เขต 2 เป็นประธานและให้การต้อนรับ

คุณรสลิน โกแวร์ ผู้อำนวยการกลุ่มงานพันธกิจภาคสนามและระบบงานสนับสนุนองค์กร กล่าวระหว่างพิธีการส่งมอบโครงการฯ “ขอขอบคุณทุกท่าน ทุกหน่วยงานที่ร่วมมือกันให้โครงการนี้ประสบความสำเร็จ มูลนิธิศุภนิมิตฯ เราทำงานร่วมกับโรงเรียน ชุมชน และหน่วยงานต่างๆ เราเป็นเพียงส่วนหนึ่ง และเราหวังว่าสิ่งที่เราทำจะช่วยให้เด็กๆ ได้รับการพัฒนา มีคุณภาพชีวิต และอนาคตที่ประสบความสำเร็จต่อไป”

นางสาวอินทิรา หรือ น้องหมี นักเรียนชั้น ม.2 เอ่ยแสดงความรู้สึกเกี่ยวกับทักษะอาชีพที่ตนได้รับการพัฒนา และการสนับสนุนต่างๆ ว่า “รู้สึกภูมิใจมากค่ะ แต่ก่อนเราไม่คิดว่าเราจะทำได้ เพราะขั้นตอนการทำยากและซับซ้อน ทักษะการทำผ้าปักมันเป็นอาชีพให้กับหนูได้เลยค่ะ หากพ่อแม่ลำบากไม่มีรายได้ หนูก็สามารถนำผ้าปักที่หนูทำขายเพื่อเป็นรายได้ดูแลครอบครัวได้ ”

“ภูมิใจค่ะ แม้เราจะไม่ใช่คนในชุมชนนี้ เพราะผ้าปักที่เราชอบได้รับการพัฒนาและต่อยอด ซึ่งจะทำให้สิ่งนี้สามารถดำรงอยู่ต่อไปได้อย่างยั่งยืน และเมื่อมองมาที่เด็ก เห็นเด็กๆ ได้รับการพัฒนา มีรายได้เพิ่มเติมเพื่อใช้จ่ายในชีวิตประจำวัน เราก็รู้สึกภูมิใจที่ได้เป็นส่วนหนึ่งในโครงการนี้ ผลิตภัณฑ์ผ้าปักเหลอปั๊วะ ทั้งสวยงามและมีคุณค่า มีโอกาสผ่านมาทาง อ.สองแคว อย่าลืมแวะมาอุดหนุนเราได้นะคะ” นางสาวพจมาน ยศอาลัย ครูชำนาญการฯ กล่าวพร้อมรอยยิ้ม

สนใจอุดหนุนผลิตภัณฑ์ผ้าปักม้ง “เหลอปั๊วะ” ได้ที่ https://www.facebook.com/profile.php?id=100076186599570&mibextid=LQQJ4d และ https://shp.ee/r3kve3n